Zażywanie sterydów jest bardzo kuszące.
Wynika to z tego, że na ich zdumiewające właściwości szybkiego budowania masy mięśniowej oraz zwiększania wydolności i siły, jednak decydując się na ten krok zawsze należy pamiętać o skutkach ubocznych jakie mogą wywołać. W niniejszym materialne postaramy się opisać ewentualne efekty niepożądane sterydów anabolicznych. Najczęściej występują one przy nadużywaniu tych substancji lub przy przekraczaniu zalecanych dawek i mogą doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Rozpoczynając przygodę ze sterydami trzeba mieć świadomość, że ich niemedyczne stosowanie może spowodować poważne i nieodwracalne konsekwencje.
Efekty uboczne stosowania sterydów można podzielić na dwie podstawowe kategorie: na te związane z hepatoksycznością sterydów, czyli ich szkodliwym wpływem na wątrobę oraz na te związane z rozchwianym układem hormonalnym.
W pierwszej grupie znajdą się wszystkie potencjalne choroby wątroby i związane z nimi dysfunkcje.
Jest to przede wszystkim problemem sterydów doustnych, choć również niektóre sterydy iniekcyjne mogą być toksyczne dla wątroby (Winstrol). Wątroba jako największy gruczoł ustroju jest ośrodkiem przemiany materii w organizmie. Wątroba wydziela żółć konieczną do trawienia tłuszczy, stymuluje przemianę białek i cukrów oraz reguluje transpozycję acetową. Dodatkowo dezaktywuje substancje zagrażające organizmowi. Aby zapobiec tej dezaktywacji, sterydy anaboliczne w swojej strukturze mają dodaną grupę c17 – alfa alkilową, która chroni substancję czynną i pomaga jej się przedostać przez wątrobę do organizmu. To właśnie szkodzi wątrobie. Po zażyciu sterydów mogą wystąpić: obstrukcje żółci, zapalenie wątroby a nawet nowotwory wątroby. Dobrą wiadomością jest fakt, że krótkotrwałe zaburzenia działania wątroby, w przeważającej większości są odwracalne. Ważne jest więc, aby zażywając sterydy anaboliczne odpowiednio chronić wątrobę poprzez przyjmowanie leków ochronnych oraz systematyczne poddawanie się badaniom. Należy również pamiętać o nieprzekraczaniu zalecanych dawek oraz maksymalnych okresów dawkowania sterydów.
W drugiej grupie znajdą się wszystkie pozostałe skutki uboczne, spowodowane pobudzeniem hormonów. Objawy różnią się u mężczyzn, kobiet, dorosłych i dzieci.
-
Hamowanie cyklu gonad – mężczyźni
Większość sterydów powoduje spowolnienie, zahamowanie a nawet redukcję produkcji endogennego testosteronu. Może to doprowadzić do spadku spermatogenezy, zaniku jąder, impotencji. Dlatego po każdym cyklu sterydowym niezbędne jest przeprowadzenie terapii odblokowującej (PCT) aby przywrócić produkcję naturalnego testosteronu. Innym symptomem zaburzenia równowagi hormonalnej jest wystąpienie ginekomastii. Szerzej na ten temat można przeczytać w artykule „Ginekomastia progesteronowa”. Przy objawach ginekomastii bardzo dobre skutki przyniesie zażywanie któregoś z antyestrogenów, najpopularniejsze to Tamoksifen czy Noladex. Zaburzenia układu hormonalnego spowodowane są androgenicznymi właściwościami sterydów anabolicznych. Mogą one wpływać na cechy płciowe, np. nadmierne owłosienie, barwa głosu, funkcjonowanie gruczołów oraz narządów płciowych. Ponadto, sterydy powodują wzrost agresywności.
-
Pojawienie się cech męskich – kobiety
Kobiety zażywające sterydy anaboliczne, przy przekraczaniu zalecanych dawek, mogą spodziewać się pojawienia się cech charakterystycznych dla mężczyzn (wirylizacja). Są to min. nadmierne owłosienie typu męskiego, wzrost masy tkanki mięśniowej, zmniejszenie piersi i macicy, powiększenie łechtaczki a także obniżanie się barwy głosu. Ponadto, sterydy mogą zaburzać proces menstruacji, nawet do całkowitego zaniku oraz zwiększać agresywność. Dzieje się tak w związku z podniesieniem poziomu androgenu w organizmie.
-
Zaburzenia układu krwionośnego i naczyniowego
Substancje anaboliczne mogą powodować, że organizm przyjmującego stanie się podatny na różnego rodzaju choroby układu krążenia np. obniżona zdolność krzepnięcia krwi, kołatanie serca, podwyższone ciśnienie tętnicze oraz nieprawidłowe ruchy mięśnia sercowego. Choroby układu naczyniowego to przede wszystkim: żółtaczka, choroby wątroby czy obniżona wydolność nerek. Choroby te wywołuje zewnętrzna ingerencja hormonalna, czyli przyjmowanie hormonów syntetycznych.
-
Zaburzenia wodnej gospodarki organizmu
Przyjmowanie sterydów anabolicznych często powoduje retencję wody i sodu w naczyniach i tkankach. Może to powodować obrzęki hipowolemiczne. W efekcie może wystąpić efekt spuchniętej twarzy i stawów.
-
Zaburzenia psychiczne
Badania wykazują, że zażywanie anabolików zwiększa ogólnie przyjęty poziom agresji. Może to doprowadzić do pozbawienia kontaktu z otoczeniem zewnętrznym poprzez utratę kontroli nad swoim zachowaniem. Osoba taka najczęściej odsuwa się od przyjaciół i znajomych powoli stając się jednostką aspołeczną. Do innych zaburzeń psychicznych zalicza się stany depresyjne, stany lękowe a także bezsenność.
-
Wzrost niedoborów
Powszechną wiedzą jest to, że dzieci i młodzież mogą przyjmować sterydy wyłącznie w celach medycznych po kontrolą lekarza. Anaboliki mogą powstrzymać rozwój fizyczny młodych ludzi ponieważ w szybkim czasie przyspieszają wzrost kości. Przed zastosowaniem sterydów, młodzi sportowcy powinni zastanowić się nad nieodwracalnymi konsekwencjami tych substancji.
-
Inne
Z innych efektów ubocznych warto wymienić problemy skórne takie jak: oleista skóra, trądzik występujące przez pobudzenie gruczołów łojowych. U mężczyzn trądzik najczęściej występuje na plecach, ramionach i klatce piersiowej u kobiet newralgiczne miejsca plecy, ramiona i twarz. Po przyjmowaniu sterydów mogą również wystąpić problemy z łysieniem, szczególnie u predysponowanych do tego mężczyzn. Generalnie objawy te występują w zależności od indywidualnych predyspozycji zażywających. Dodatkowe ewentualne objawy to bóle głowy, brzucha. Sterydy mogą również wpływać na pracę nerek, które są obciążone dodatkową filtracją toksycznych wydzielin. Ponadto, anaboliki zwiększają ryzyko wystąpienia kontuzji tkanki łącznej oraz słabsze gojenie się ran.